Amsterdam
Den Haag
Arnhem
Deventer
Maastricht
Groningen
Middelburg
Nijmegen
Rotterdam
Utrecht

Arrangement Middelburg

Uit de collectie van het Zeeuws Museum 'Beleg van Zierikzee' (1599-1600)

Tijdens een exclusief arrangement geniet u van de unieke filmvertoning van Rembrandt's J'Accuse, de film waarin een moordcomplot in de Nachtwacht wordt onthuld.

Peter Greenaway laat zien dat achter rijke details van 17de eeuws schilderwerk vaak intrigerende verhalen schuilgaan. Na de filmvertoning in Filmtheater Schuttershof, volgt een nagesprek met een kunsthistoricus over deze nieuwe visie op het schilderij, vervolgens bezoekt u het Zeeuws Museum om deze manier van kijken in praktijk te brengen. Na afloop krijgt u een DVD van Greenaway's speelfilm Nightwatching, het levensverhaal van Rembrandt, die nog niet verkrijgbaar is in de winkel.

Word een expert in het ontcijferen van de vele verhalen die schuilgaan achter de oude meesters!

Arrangement

Zeeuws Museum
Het Zeeuws Museum is gehuisvest in de Abdij van Middelburg. Het museum beheert de grootste verzameling Zeeuws erfgoed ter wereld. Te zien zijn de wereldberoemde serie 16e eeuwse wandtapijten, prachtige porselein- en schilderijenverzamelingen, verrassende mode- en streekdrachtenzalen en kabinetten met kunst uit Oost en West. Daarnaast heeft het Zeeuws Museum een eigenzinnig tentoonstellingsprogramma in samenwerking met hedendaagse kunstenaars. Het museum biedt videoguide tours aan over topstukken, dieren en verlangen. Ook is er een mediatheek met collectie-informatie, films en spelletjes. Het museum heeft een eigen café met een terras op het Abdijplein en een exclusieve winkel.

Filmtheater Schuttershof
Data: zondag 30 november, vrijdag 19 december en zondag 21 december 2008
Tijd: 12.45 - 17.00 uur
Prijs: € 45,- Deze prijs is inclusief een Zeeuwse bolus in het museum

Reserveer Arrangement Middelburg bij Artifex.nu

Schilderij

'Beleg van Zierikzee' (1599-1600)

Schilderij Beleg van Zierikzee

Hieronder vind u de visies van Katie Heyning en Dorine Zelders op het schilderij.

€45,- Inclusief een Zeeuwse bolus in het museum Reserveer arrangement
Middelburg

Katie Heyning en Dorine Zelders geven hun visie op 'Beleg van Zierikzee'.

Katie Heyning

Katie Heyning Kunsthistorica

Kunsthistorica Katie Heyning, die uitgebreid onderzoek deed naar de wandtapijten en het boek De tapijten van Zeeland schreef, omschrijft hun functie als 'visuele propaganda'. "De afzonderlijke staten van de Republiek wilden zich profileren. Bij bezoeken van bijvoorbeeld ambassadeurs en gezanten werden daarom wandtapijten opgehangen. Dat zijn de statussymbolen van die tijd. Ze waren vele malen duurder dan schilderijen of andere wandversieringen."

Wat is er precies te zien op Beleg van Zierikzee? Het wandtapijt is volgens Heyning te lezen als een soort stripverhaal, dat verschillende momenten uit een aantal dagen laat zien. Zierikzee werd in het najaar van 1575 belegerd. De stad beschermde zich door alle landerijen rondom Zierikzee onder water te zetten. Rechtsboven zie je de stad met daarvoor ondergelopen weilanden. Het water in het midden is het dijkwater dat liep tussen Schouwen en Duiveland, toen nog losse eilanden. Zolang dat water open was, kon men Zierikzee makkelijk bevoorraden.

Omdat de Spanjaarden dat niet wilden, hebben ze een palissade gebouwd, een houten brug dwars door het dijkwater heen, met aan weerszijden een fort. Voor de bevoorrading van Zierikzee was het van groot belang dat die palissade geslecht werd. Er werd daarom de ene na de andere aanval op losgelaten.

Op het wandtapijt is een grote aanval afgebeeld die in april 1576 plaatsvond. De prinsgezinde troepen vallen twee Spaanse galeien aan. Heyning: :De eerste aanval was 's nachts. Je ziet ze geweldig vechten. Je kunt de rood-wit-blauwe prinsenvlaggen zien, de Zeeuwse vlag en op de galeien de Spaanse vlag, wit met een rood kruis. Voorin de afbeelding varen de bootjes met Hollandse en Zeeuwse soldaten af op de Spaanse galeien. Links wordt een vrachtschip geënterd door een klein bootje; de vlammen slaan eruit, je ziet mensen in paniek van boord springen. Datzelfde schip zie je linksboven voor de palissade liggen als wrak, dat is de volgende dag."

Het verdere verloop van de strijd is boven het midden van het tapijt te zien. Vanuit de forten aan de kant van de palissade schieten de Spanjaarden op de prinsgezinde troepen, maar die weten de brug wel te bereiken. Heyning: "Middenop de palissade zie je een man zwaaien met een groot vaandel, met naast hem mannen die met bijlen staan te hakken, om te proberen een opening te creëren. Dat lukt niet. Op de derde dag wordt er vanuit Zierikzee nog een aanval gedaan, maar het eind van het verhaal is dat ze zich terug moeten trekken."

De strijd om Zierikzee werd gewonnen door de Spanjaarden. Maar omdat Spanje inmiddels bankroet was, hadden de troepen al lange tijd geen soldij meer ontvangen. Een paar maanden na het eind van de strijd gingen ze muiten en trokken ze weg uit Zierikzee.

Op de boord rondom het tafereel van het Beleg van Zierikzee zijn allerlei figuren afgebeeld, zoals Fortuna en Victoria. Onderin is een scène uit de Metamorfosen van Ovidius te zien, van het gevecht tussen de mythologische held Hercules en de zevenkoppige slang Hydra van Lerna. Heyning: "Hercules sloeg er elke keer een kop vanaf, waarvoor telkens nieuwe in de plaats kwamen. Via een list is hij toch in staat geweest om dat beest te bedwingen. Op het tapijt beeldt het niet zozeer een overwinning uit, als wel het lijden dat de Zeeuwen hebben moeten doorstaan, het doorzettingsvermogen dat ze nodig hadden om uiteindelijk te bereiken wat ze wilden."

De tapijten die indertijd bedoeld waren om te imponeren, doen dat vierhonderd jaar later nog steeds, in de tapijtenzaal van het Zeeuws Museum. Het effect is volgens Zelders "alsof je in een groot filmverhaal zit."

terug naar boven

Dorine Zelders

Dorine Zelders medewerker educatie van het Zeeuws Museum

"We noemen ze wel eens de Nachtwacht van het Zeeuws Museum", zegt Dorine Zelders, medewerker educatie van het Zeeuws Museum, over de serie wandtapijten over zeeslagen die meer dan vierhonderd jaar geleden werden gemaakt. Een van die tapijten is Beleg van Zierikzee, dat onlangs nog te zien was op een tentoonstelling over wandtapijten in het New Yorkse Metropolitan Museum of Art"

Beleg van Zierikzee, gemaakt in 1599 en 1600, is een kleine vier bij vier meter groot. Het werd vervaardigd in het atelier van Hendrik de Maecht naar een ontwerp van Hendrik Vroom. Het is een weerslag van de strijd tussen de Spanjaarden en de Geuzen om Zierikzee, die najaar 1575 begon en eindigde met een overwinning van de Spanjaarden.

Vijfiten jaar later was de oorlog tegen Spanje opnieuw opgelaaid, maar werd er op de Zeeuwse eilanden niet meer gevochten. De Staten van Zeeland lieten toen wandtapijten over de zeeslagen maken.

De tapijten kregen een plek in de Middelburgse Abdij en werden tevoorschijn gehaald bij hoog bezoek. "Deze tapijten hadden een heel heldere functie," zegt Dorine Zelders. "Het zijn billboards, reclametapijten. Ze werden heel strategisch ingezet, om duidelijk te maken welke bijdrage Zeeland had geleverd aan de Tachtigjarige Oorlog. De zeeslagen die op de tapijten zijn afgebeeld, zijn belangrijk geweest voor de Republiek der Nederlanden."

terug naar boven